1. Thế nào là trẻ sinh non

Sinh non là khi em bé được sinh ra từ tuần thai thứ 22 đến tuần thứ 37 mà bình thường, một thai kỳ bình thường sẽ diễn ra trong 9 tháng 10 ngày tức là khoảng 40 tuần. Theo số liệu từ Tổ chức Y tế thế giới ước tính rằng  trên thế giới có khoảng 15 triệu trẻ sinh non ra đời . Sinh non chính  là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi, ước tính có khoảng 1 triệu trẻ sinh non tử vong do các biến chứng. Nhiều trẻ sống sót nhưng phải đối mặt với nhiều biến chứng đặc biệt là  tình trạng khuyết tật suốt đời  bao gồm khuyết tật thần kinh, tim mạch, thị giác và thính giác.

Sinh non là khi em bé được sinh ra từ tuần thai thứ 22 đến tuần thứ 37

Sinh non được phân ra làm 4 loại dựa trên tuổi thai

-Cực non: là em bé được sinh ra ở trước tuần thứ 28

-Rất non: là em bé được sinh ra khoảng từ tuần 28-31.

-Non trung bình: là em bé được sinh ra khoảng từ tuần 32-33.

-Non muộn: là em bé được sinh ra khoảng từ tuần 34-36.

Những trẻ ở mức độ cực non và rất non thường có nguy cơ tử vong cao vì khả năng chăm sóc không thể đáp ứng như: giữ ấm, sữa mẹ vấn đề vệ sinh khử khuẩn phòng chăm sóc.

Nguyên nhân dẫn đến sinh non 

Nguyên nhân của sinh non chưa được xác định rõ ràng nhưng dưới đây là một vài yếu tố có thể gây ra tình trạng sinh non.

-Do thai phụ đã có  tiền sử sinh non hoặc bị sẩy thai.

-Do thai phụ mang thai đôi hoặc thai ba.

-Do khoảng cách giữa các lần mang thai rất ngắn( ít hơn 6 tháng)

-Do thụ thai thông qua thụ tinh trong ống nghiệm.

-Do thai phụ gặp các vấn đề với tử cung, cổ tử cung hoặc nhau thai.

-Do thai phụ sử dụng các chất kích thích, hút thuốc lá.

Sử dụng chất kích thích và thuốc lá có thể là nguyên nhân gây sinh non

-Do thai phụ bị nhiễm trùng nước ối và bộ phận sinh dục.

-Do thai phụ mắc một số bệnh mãn tính như huyết áp cao, tiểu đường, tim mạch.

-Do thai phụ không đảm bảo về chất dinh dưỡng trong suốt thai kỳ.

-Do thai phụ bị căng thẳng, stress, hay lo âu suy nghĩ, tâm trạng không thoải mái.

-Do đã từng nạo phá thai trước kia.

2. Các vấn đề sinh non thường gặp ở trẻ sinh non

-Rối loạn thân nhiệt: khi sinh non khiến trung tâm điều hòa nhiệt ở trẻ chưa hoàn thiện, lớp mỡ dưới da mỏng giữ nhiệt kém dẫn đến trẻ dễ bị hạ hoặc tăng thân nhiệt. Với trẻ sơ sinh bị hạ thân nhiệt, bố mẹ cần để ý cách ủ ấm, quấn tã, mặc quần áo đúng cách và tránh để bé ướt lâu. Nên để bé nằm chung với mẹ vì nhiệt độ của mẹ cao hơn sẽ truyền hơi ấm cho con. Bố cũng nên cởi trần dùng thân nhiệt của bố để truyền hơi ấm sang cho con để thân nhiệt của con nhanh ổn định. Khi bé bị tăng nhiệt độ bé  sẽ đổ nhiều mồ hôi, da nóng và đỏ, cựa quậy nhiều và quấy khóc. Lúc này bố mẹ cần hạ bớt nhiệt độ phòng cởi bớt quần áo con nhưng tránh để gió lùa vào bé và  cho bé bú ngay. Tiếp theo là kiểm tra các nguyên nhân gây nên tình trạng tăng thân nhiệt của bé như:  ủ con quá kỹ khiến cho con nóng hay nhiệt độ phòng quá cao hoặc bé đang gặp một số vấn đề như viêm nhiễm họng, rốn,...

-Vấn đề về nhịp thở: Thi thoảng mẹ sẽ thấy nhịp thở của con không được ổn định khi con đang thở đều thì đột nhiên ngừng thở vài giây sau đó con lại thở đều trở lại.
Mẹ đừng quá lo nếu con gặp phải tình trạng này vì hệ hô hấp của con chưa hoàn thiện các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc và các biện pháp can thiệp giúp đánh thức khi con “quên” thở. Khi bố mẹ cần kích thích nhịp thở của bé, hãy nhẹ nhàng xoa bụng bé nếu không được thì búng chân bé.

Trẻ sinh non có thể gặp các vấn đề về nhịp thở

-Hệ miễn dịch non yếu: sinh non khiến cho hệ miễn dịch của bé chưa được hoàn thiện nên sẽ dễ gặp phải những tác nhân gây bệnh từ môi trường.  Tránh hôn hít để truyền những tác nhân gây bệnh từ môi trường đến bé, không cho bé tiếp xúc với người ốm, vệ sinh tay chân và khử khuẩn trước khi tiếp xúc với bé. 

- Bệnh phổi mạn: Nếu con phải dùng đến máy hỗ trợ thở hoặc thở oxy liên tục trong một khoảng thời gian dài thì nguy cơ con mắc bệnh phổi mạn càng cao. Tuy nhiên các bé sẽ chấm dứt tình trạng này khi phổi con phát triển lớn dần lên.

- Thiếu máu:  Mặc dù con đang phát triển từng ngày nhưng số lượng tế bào máu lại thấp do chưa bắt kịp đà tăng sinh với những  biểu hiện là con sẽ thiếu sắt, bú kém, chậm tăng cân, thi thoảng có cơn ngừng thở, thường xuyên quấy khóc, khó chịu.Khi gặp phải tình trạng này các bác sĩ sẽ cho con uống bổ sung Sắt, khoáng chất vi lượng, truyền máu hoặc tiêm thuốc kích sản sinh hồng cầu tùy tình trạng con.

- Vấn đề về não: Trẻ càng sinh non thiếu tháng nhiều thì nguy cơ chảy máu não càng lớn, được gọi là xuất huyết não. Hầu hết xuất huyết là nhẹ và giải quyết với ít tđể lại biến chứng nhưng một số em bé có thể bị chảy máu não quá nhiều gây ra chấn thương não vĩnh viễn.
- Đột tử (SIDS) ở trẻ sơ sinh: là tình trạng trẻ chết đột ngột trong lúc ngủ.Trẻ càng sinh non thiếu tháng thì nguy cơ đột tử càng cao.

3. Cách chăm sóc trẻ sinh non tháng

Trẻ sinh non thiếu tháng thường khó chăm sóc và có tỉ lệ tử vong và mắc bệnh cao hơn những em bé sinh đủ tháng. Vậy nên cách chăm sóc trẻ sơ sinh non tháng cũng phức tạp hơn những em bé khác rất nhiều.

Trẻ sinh non tháng thường khó chăm sóc và có tỉ lệ tử vong cao hơn trẻ đủ tháng

-Theo dõi về hô hấp và oxy liệu pháp: Trẻ sinh non có nguy cơ thiếu hụt surfactant nên dễ xuất hiện những cơn ngừng thở vậy nên bố mẹ phải luôn chú ý theo dõi bé nếu không được theo dõi và phát hiện kịp thời bé có nguy cơ tử vong.

-Đảm bảo thân nhiệt ổn định cho bé :bố mẹ luôn phải đảm bảo thân nhiệt của các bé trong khoảng 36-37 độ C bằng cách cho trẻ nằm lồng ấp, giường sưởi, hay cho trẻ tiếp xúc da kề da với bố mẹ.

-Đảm bảo về mặt dinh dưỡng cho trẻ: sữa mẹ luôn là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho các bé trong giai đoạn này, có thể cho bé bú trực tiếp hoặc dùng ống thông hoặc thìa. Ngoài sữa mẹ cũng nên cung cấp thêm một vài dưỡng chất và những nguyên tố vi lượng để nâng cao sức khỏe, hệ miễn dịch của bé.

-Đảm bảo môi trường của bé luôn được sạch sẽ, phải rửa tay và khử khuẩn trước khi tiếp xúc với bé để tránh lây truyền những tác nhân gây bệnh đến bé.

- Tiêm phòng cho trẻ: trẻ sinh non, hệ miễn dịch là rất yếu và chưa thể hoàn thiện nên việc tiêm phòng là phương pháp hợp lý. Mũi tiêm đầu tiên cần được thực hiện với các bé là viêm gan B và lao.

Trẻ sinh non thường gặp rất nhiều vấn đề về sức khỏe và kèm theo những biến chứng không mong muốn khi trẻ lớn lên. Vậy nên bố mẹ nên dành sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt, chú ý đến sức khỏe của bé và thường xuyên cho bé đến bệnh viện để theo dõi sức khỏe.