Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giai đoạn từ 6 tháng - 6 tuổi là giai đoạn phát triển quan trọng nhất đối với trẻ nhỏ. Để tránh được tình trạng trẻ thiếu sắt, thiếu máu, mẹ cần nắm được một số nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng này.
Trên thực tế, có rất nhiều trường hợp trẻ thiếu sắt bẩm sinh, bắt nguồn từ việc sinh non hoặc sinh đôi. Theo các bác sĩ sản khoa, nếu được sinh đủ tháng, trẻ sẽ tích lũy khoảng 25 - 3.000 mg sắt trong cơ thể, giúp duy trì sự phát triển và tạo máu cho bé trong 3 - 4 tháng đầu sau sinh.
Tuy nhiên, nếu bé yêu của bạn ra đời sớm hơn dự kiến, lượng sắt tích luỹ chưa đủ và gây thiếu hụt sắt bẩm sinh. Còn đối với những bé sinh đôi, lượng dinh dưỡng phải chia sẻ giữa các anh chị em, kéo theo lượng sắt dự trữ trở nên hạn chế hơn. Đặc biệt, nếu mẹ bầu gặp tình trạng thiếu máu trong thai kỳ thì nguy cơ trẻ thiếu sắt lại càng tăng lên.
Chế độ ăn uống hàng ngày có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Và tình trạng trẻ thiếu sắt chính là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy bữa ăn hàng ngày đang bị thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Theo thống kê của Viện Huyết học - Truyền Máu Trung ương, có đến 27.8% trẻ dưới 5 tuổi bị thiếu sắt. Điều này bắt nguồn từ việc nhiều bậc phụ huynh thường mải mê bổ sung rau củ tươi ngon cho bữa ăn của trẻ mà quên rằng để một bữa ăn trở nên hoàn hảo, cần có sự kết hợp đa dạng giữa các nhóm thực phẩm như thịt, cá, tinh bột, vitamin, chất xơ, chất béo,....
Giai đoạn sau sinh là lúc trẻ phát triển rất nhanh về cả chiều cao và cân nặng. Do đó, cơ thể trẻ đòi hỏi lượng máu nhiều hơn để cung cấp cho quá trình tạo máu. Đây cũng chính là lúc trẻ có nguy cơ cao bị thiếu hụt máu, đặc biệt là với những bé sinh non hoặc có sự phát triển vượt bậc.
Theo đó, phần lớn dinh dưỡng của trẻ sơ sinh đến từ sữa mẹ, nhưng sữa mẹ lại không cung cấp đủ lượng sắt cần thiết cho những bé có nhu cầu phát triển nhanh. Điều này khiến cho lượng sắt dự trữ trong thời kỳ mang thai dần cạn kiệt, dẫn đến tình trạng bé thiếu sắt.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ rất dễ mắc phải nhiều vấn đề sức khỏe do hệ miễn dịch và cơ quan tiêu hóa còn non nớt. Các bệnh lý phổ biến như: Cảm cúm, rối loạn tiêu hóa hay dị ứng sữa bò,... thường xuyên “ghé thăm” khiến mẹ không khỏi lo lắng.
Tuy nhiên, mẹ có biết rằng, có những bệnh lý khác ít gặp hơn, nhưng lại âm thầm ảnh hưởng đến khả năng hấp thu sắt của trẻ! Đặc biệt, tình trạng giảm hấp thu sắt do tổn thương tá tràng, viêm ruột hay xuất huyết kéo dài do giun móc,... đều có thể làm tăng nguy cơ trẻ thiếu sắt.
Dấu hiệu trẻ thiếu sắt có thể xuất hiện khá sớm và đa dạng, nhưng đôi khi lại dễ bị bỏ qua bởi chúng thường gắn liền với các biểu hiện thông thường ở trẻ nhỏ. Một trong những biểu hiện dễ nhận biết nhất là trẻ dễ mệt mỏi, lười vận động, và hay... ngáp vặt!
Điều này xảy ra khi cơ thể bé không đủ sắt để tạo ra đủ hồng cầu và vận chuyển oxy tới các cơ quan, đặc biệt là não. Kết quả là bé lúc nào cũng có vẻ buồn ngủ, chậm chạp và yếu ớt hơn rõ rệt. Mẹ cũng sẽ thấy tình trạng trẻ thường xuyên thở nhanh, thở khó do tim bé phải làm việc quá mức..
Ngoài ra, thêm một dấu hiệu trẻ thiếu sắt là làn da xanh xao, nhợt nhạt, đặc biệt là lòng bàn tay hoặc niêm mạc môi trở nên rất nhạt màu. Hơn nữa, thiếu sắt, thiếu máu còn làm giảm lượng oxy cung cấp cho tế bào não, khiến cho mạch máu não bị phồng lên, gây nên những cơn đau đầu làm bé quấy khóc không ngừng.
Trẻ thiếu sắt còn có đặc điểm tóc khô, dễ rụng, hoặc móng tay yếu, dễ gãy,... Trong trường hợp nghiêm trọng, móng tay của bé có thể trở nên mỏng và lõm xuống, tạo thành hình chiếc muỗng nhỏ. Đồng thời, lưỡi của trẻ cũng có thể bị sưng tấy, khiến trẻ cảm thấy đau đớn, dẫn đến kén ăn, bỏ bú.
Thêm vào đó, trẻ thiếu sắt cũng có hệ miễn dịch suy yếu, dễ mắc “bệnh vặt” như: Cảm cúm, viêm phổi, hay các bệnh về đường hô hấp,... Đặc biệt, nếu bé thường xuyên cựa quậy và ngứa ngáy chân tay và khó chịu vào ban đêm, điều này có thể liên quan đến hội chứng “đứng không yên” do thiếu sắt.
Khi bé yêu thiếu sắt, việc bổ sung sắt qua đường uống là một giải pháp đơn giản và hiệu quả mà mẹ có thể áp dụng. Theo khuyến cáo của WHO, lượng sắt bổ sung nên nằm trong khoảng từ 3-5mg/kg mỗi ngày. Trong quá trình cho trẻ bổ sung sắt, mẹ cũng nên kết hợp với acid folic để tăng hiệu quả. Chỉ sau một thời gian ngắn, mẹ sẽ thấy các triệu chứng cảnh báo trẻ thiếu sắt sẽ biến mất nhanh chóng!
Một mẹo nhỏ giúp bé hấp thu sắt tốt hơn là nên cho bé uống khi bụng đói. Lúc này, sắt sẽ dễ dàng được cơ thể tiếp nhận và phát huy tối đa công dụng. Nhưng nếu bé có biểu hiện khó chịu ở dạ dày, mẹ hãy linh hoạt cho bé uống sắt trong bữa ăn để giảm bớt tình trạng này. Thời gian bổ sung sắt tối ưu nhất nên kéo dài từ 3 - 6 tháng để đảm bảo cơ thể bé có đủ lượng sắt cần thiết.
Để tăng cường khả năng hấp thu sắt, mẹ có thể kết hợp cho bé uống thêm Vitamin C, hoặc đơn giản là một cốc nước cam mát lành mỗi ngày. Trong quá trình uống sắt, trẻ rất có thể sẽ gặp phải những tác dụng phụ như: Buồn nôn, tiêu chảy, táo bón hoặc phân sẫm màu. Mẹ đừng quá lo lắng! Đây chỉ là những biểu hiện sinh lý bình thường và sẽ nhanh chóng biến mất chỉ sau 3 - 5 ngày.
Bên cạnh việc bổ sung sắt, điều quan trọng là điều trị dứt điểm nguyên nhân gốc rễ gây ra tình trạng thiếu sắt. Mẹ hãy tuân thủ nghiêm túc chỉ định của bác sĩ và thăm khám định kỳ để bác sĩ có những biện pháp điều trị đúng đắn và phù hợp nhất!
Cuối cùng, khi tình trạng thiếu sắt trở nên nghiêm trọng và tất cả các biện pháp bổ sung sắt không hiệu quả, truyền máu chính là phương án tối ưu nhất. Tuy nhiên, các bác sĩ cũng khuyến cáo đây là biện pháp cuối cùng, không được ưu tiên và chỉ áp dụng khi thật sự cần thiết.
Việc nhận biết sớm và bổ sung sắt đúng cách sẽ giúp trẻ thiếu sắt nhanh chóng phục hồi, phát triển khỏe mạnh và toàn diện. Mẹ đừng quên theo dõi sát sao các dấu hiệu và tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo bé yêu luôn tràn đầy năng lượng!
_cr_400x250.jpg)
_cr_400x250.jpg)
_cr_400x250.jpg)
_cr_400x250.jpg)
