Bổ sung thuốc axit folic cho bà bầu ngay trước và trong thời gian thai nghén có tác dụng ngăn ngừa dị tật bẩm sinh của bào thai. Tuy nhiên không phải bà bầu nào cũng biết, loại axit folic nào là tốt nhất và dùng bao nhiêu là đủ. Bài viết sau đây sẽ cung cấp toàn bộ những thông tin hữu ích nhất dành cho mẹ bầu!
Axit folic hay Folate là 2 dạng tồn tại khác nhau của vitamin B9. Đây là vitamin quan trọng nhất trong nhóm vitamin B đối với phụ nữ mang thai và thai nhi.
Axit folic là dạng tổng hợp nhân tạo trong các loại thuốc bổ sung. Để trở thành dạng Folate hoạt động cần trải qua quá trình chuyển hóa theo 4 giai đoạn.
Acid folic – Dihydrofolat (DHF) – Tetrahydrofolat (THF) – 5methytetralfolat (5MTHF)
5-MTHF là dạng folate duy nhất có hoạt tính sinh học trong cơ thể.
Acid folic sẽ không thể phát huy tác dụng nếu nó không thể chuyển hóa thành 5-MTHF.
Như vậy, những tác dụng của axit folic cho cơ thể mẹ và thai nhi vẫn thường được nhận định thực chất là tác động của dạng Folate.
Vai trò đối với phụ nữ mang thai:
Axit folic tham gia vào quá trình hình thành tế bào hồng cầu, tạo dòng máu cho cơ thể. Khi mang thai nhu cầu tạo máu của mẹ tăng lên gấp 2-3 lần để cung cấp máu nuôi dưỡng thai nhi.
Axit folic được chứng minh phòng ngừa tình trạng thiếu máu, suy thai, sinh non, sảy thai ở bà bầu.
Vai trò đối với thai nhi:
Các bác sĩ sản khoa nhấn mạnh axit folic có tầm quan trọng bậc nhất đối với sự phát triển toàn bộ hệ thống thần kinh và não bộ thai nhi trong giai đoạn bào thai. Từ đó ngăn ngừa những dị tật bẩm sinh có thể xảy ra ở thai nhi.
Đã có rất nhiều nghiên cứu trong vòng hơn 30 năm gần đây chứng minh phụ nữ mang thai bị thiếu axit folic trong chế độ dinh dưỡng sinh ra những em bé mang khuyết tật như sứt môi, hở hàm ếch, bệnh tim bẩm sinh...
Nặng nề nhất là dị tật ống thần kinh gây nên tật vô sọ, não úng thủy dẫn đến tàn phế cả đời.
Nồng độ axit folic đủ cao trong máu bà mẹ mang thai giúp cho quá trình đóng ống thần kinh xảy ra từ ngày thứ 28 sau khi thụ thai diễn ra toàn vẹn.
Thiếu axit folic có thể gây ra sự khuyết tật trong các đốt sống thần kinh không được phát triển làm lộ đoạn tủy sống. Đó là hiện tượng nứt đốt sống thần kinh. Biểu hiện liệt 2 chân, não úng thủy, vô sọ..
Dị tật bẩm sinh thường xuất hiện trong giai đoạn sớm của thai kỳ từ tuần thứ 3 đến thứ 4 - khi hầu hết mẹ bầu còn chưa biết mình có thai. Vì vậy, bà bầu nên bổ sung axit folic trước mang thai ít nhất 3 tháng, đặc biệt quan trọng trong 3 tháng đầu và trong suốt quá trình mang thai.
Liều lượng bổ sung axit folic cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản là từ 400-600mcg, cụ thể theo từng giai đoạn như sau:
Giai đoạn trước mang thai: 400mcg
Trong quá trình mang thai: 400-600mcg
Giai đoạn cho con bú: 500mcg
Folate được tìm thấy ở trong số thực phẩm như ngũ cốc dinh dưỡng, các loại rau có màu xanh đậm: rau cải xanh, rau bina, các loại hạt...Tuy nhiên, folate rất kém bền và mất tới 90% hoạt tính với nhiệt độ và điều kiện bảo quản. Vì vậy, bổ sung thông qua ăn uống là chưa đủ, mẹ bầu cần bổ sung qua viên uống chứa axit folic hoặc tốt hơn là chứa folate tự nhiên.
Hầu hết, viên bổ trên thị trường chứa axit folic ở dạng nhân tạo. Khi vào cơ thể cần trải qua chuyển hóa 4 bước để trở thành dạng có hoạt tính sinh học là folate dưới sự góp mặt của enzym chuyển hóa và Folate mới có tác dụng phòng ngừa dị tật bẩm sinh.
Tuy nhiên, một bộ phận dân số bất thường về enzym chuyển hóa axit folic có tên là MTHFR dẫn tới không hấp thu được axit folic dẫn tới dù mẹ bổ sung đầy đủ axit folic sinh con dị tật bẩm sinh, sảy thai tự nhiên liên tiếp nhiều lần.
Đồng thời, axit folic không được chuyển hóa dư thừa trong máu gây nguy hại tới sức khỏe của người mẹ như: che dấu thiếu hụt vitamin B12, tiềm ẩn nguy cơ ung thư,...
Axit folic nhân tạo tiềm ẩn nhiều nguy cơ đặc biệt trên đối tượng bà bầu gặp bất thường về gen chuyển hóa enzym MTHFR. Vì vậy, trung tâm nghiên cứu Gnosis Italia đã nghiên cứu thành công loại folate tự nhiên - giống với folate cơ thể dùng để phòng ngừa dị tật bẩm sinh. Khi vào cơ thể không cần trải qua quá trình chuyển hóa bốn bước như axit folic thông thường giúp phòng ngừa tối đa các dị tật bẩm sinh nguy hiểm thường gặp.
